Uz monografiju Janka K. Lopičića “Lopičići bratstvo u ceklinu”

Istorija naroda Crne Gore, njenih bratstava i plemena bila je burna i teška, pa je zahvalno, a ujedno i odgovorno krenuti u njenu daleku i blisku prošlost.
Ime Crne Gore prvi put se pominje u prvoj polovini XV veka (oko 1435. godine), sa dinastijom zetskih velikaša Crnojevića, nakon izumiranja Balšića.
Novi crnogorski vladari, u svojim političkim stremljenjima i političkim akcijama, počeli su se kolebali između onoga što su im nudili dotadašnji srpski gospodari i onoga što su im već dala mletačka gospoda: materijalnu, a ponešto i vojničku pomoć, u težnji da se isključe ili bar umanje uticaji Porte i carske Rusije na ovaj prostor Balkana.

S ovim periodom crnogorske istorije, autor monografije “ Lopičići bratstvo u Ceklinu 1450 – 1970”. Janko K. Lopičić počinje svoja temeljita istraživanja, slikajući ovo poznato bratstvo.
Događaji se ređaju jedan za drugim, od osnivača crnogorske države i njene moći, Stevana i Ivana Crnojevića pa sve do Petrovića – vladike Danila, Petra É i Petra ÉÉ i dalje do 1918. godine, kada Crna Gora prestaje da postoji kao zasebna država.
Autor Lopičić povezuje svoje bratstvo sa događajima kod susednih bratstava i cele Crne Gore, počev sa pretkom, po predanju Vukosavom Liješevićem, koji se iz Pipera doselio u Ceklin početkom XV veka, pa preko Marka Lopice “verhovnog kneza od vsega Ceklina”, kneza Grujice Lopičića, Miloša i Savića Đurova sa potomcima, do kneza Lala Martinova i Novaka Jovova sa potomcima. Najzad, autor Janko K. Lopičić dotiče i 1941. godinu ovim rečima: “U ustanku 1941. godine gotovo svi smo pošli u borbu za slobodu. U toku narodne revolucije je svaki peti muškarac naše porodice pao na bojnom polju...” Navedeni su detalji o pojedincima koji su se istakli zalaganjem i hrabrošću tokom našeg narodnooslobodilačkog rata i revolucije. Tu su posebno navedeni podaci o narodnom heroju Jugoslavije Lazaru Jovanovu Lopičiću, koji je, među prvima odlikovan Ordenom narodnog heroja, još u toku rata.
Autor monografije “ Lopičići ...” uložio je mnogo strpljenja i truda za pisanje ove svojevrsne monografije, koja se brojnim detaljima upliće u istoriju jednog istaknutog crnogorskog bratstva. u celinu su povezani teški i odsudni trenuci neprekidne borbe za “svoje održanje, svoju čast i ugled”. Svoju osnovnu ideju studioznog istraživanja i dokazivanja, autor je usmerio utvrđenim putem stvaranja monografija, sa specifičnim oblikovanjem i skladnim povezivanjem događaja i ličnosti, ne samo bratstva kome pripada, nego i ostalih bratstava pa i cele Crne Gore.
Monografija (možda naziv nije najbolje odabran, jer u sebi sadrži i elemente drugih vidova umetničkog izražavanja i istraživanja – rodoslov, istorijska biografija, priča o poreklu), u celini predstavlja istinitu panoramu situacije i događaja, neposredno vezanih za bratstvo u Ceklinu. Ona nosi u sebi puno izrazitih likova koji zaslužuju da se ne zaborave, jer su e samo iz dalekih drevnih vremena, nego i iz onoga što doseže do narodne revolucije u Crnoj Gori i Jugoslaviji u koju se iskreno uključuju.
Preživelih 113 Lopičića (po autorovom spisku iz 1972. godine, koji je tokom proteklih dvadesetak godinama znatno obogaćen i biće prezentiran javnosti uz treće izdanje monografije), svakako mogu biti zadovoljni delom Janka K. Lopičića, svoga bratstvenika. Čitaoci mu duguju zahvalnost za interesantan i koristan prilog istoriji hrabrog crnogorskog naroda.¹

1. Objavljeno u "Politici" 19. jula 1975. godine